De 10 grootste zorgproblemen van 2015

Met het overdragen van de zorgtaken van het Rijk naar gemeenten is 2015 een jaar van hervormingen voor de Nederlandse gezondheidszorg. De eerste zes maanden van 2015 staan bol van het zorgnieuws. De Nationale Zorggids heeft de tien grootste zorgproblemen van 2015 op een rij gezet.

10. Ouderen vaak bestolen door eigen familieleden

Het gebeurt steeds vaker dat ouderen worden bestolen door familie, ex-schoonfamilie, gezinsleden of nieuwe 'vrienden'. Hoe ouder de mensen zijn, hoe meer risico ze lopen. Volgens Plus Magazine, dat dit jaar onderzoek deed naar oplichting en diefstal onder ouderen, gaat het landelijk om honderdduizenden ouderen. Sommige van hen worden wekelijks bestolen en dan gaat het om duizenden euro's die ze kwijt zijn door diefstal.

Zelfs als de dief op heterdaad wordt betrapt en het staat vast op film, dan nog is het lastig om de dief te vervolgen voor zijn of haar daden. Het OM oordeelde in eerdere gevallen van diefstal dat er onvoldoende ondersteunend bewijs is voor de misdaad. Een oplossing voor de problematiek is er nog niet. Zorginstellingen kunnen bij een waarschuwingsregister melden waarom een medewerker is ontslagen, zodat andere instellingen de persoon in kwestie niet aannemen. Het is echter niet verplicht om bij dit register een melding te doen.

9. Duizenden bezwaarschriften huishoudelijke hulp

Door bezuinigingen die gemeenten moeten doorvoeren is er veel discussie gaande over het veranderen of stopzetten van huishoudelijke hulp. Uit een steekproef van Binnenlands Bestuur onder 41 gemeenten bleek dat er al 3000 bezwaarschriften sinds het begin van dit jaar zijn ingediend bij gemeenten. In de wettekst van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) 2015 staat namelijk dat zorgvuldig onderzoek gedaan moet worden naar persoonlijke omstandigheden, en in samenspraak met betrokkenen, een individuele afweging moet worden gemaakt over het al dan niet toekennen van huishoudelijke hulp. Niet alle gemeenten houden zich hieraan. Sterker nog, er wordt zelfs beweerd dat gemeenten meer bezuinigen op thuiszorg dan de bedoeling is van het Rijk.

Om de zorgbehoefte in kaart te brengen, voeren gemeenten gesprekken met ouderen die huishoudelijke hulp nodig hebben. Maar ouderen vinden het 'keukentafelgesprek' veel te eenzijdig. Vaak zou het gesprek slechts een mededeling zijn dat er bezuinigd gaat worden. Verschillende rechters oordeelden al dat gemeenten de persoonlijke situatie van de gedupeerden beter moeten onderzoeken. Ook waren er gemeenten die de huishoudelijke hulp niet mochten terugschroeven van de rechter. De gezondheid van de inwoners werd namelijk in gevaar gebracht.

8. Hoogleraar in opspraak vanwege belangenverstrengeling in kankeronderzoek

Even was het onzeker of het nieuwe bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker wel in juli 2016 van start zou gaan. De aanbesteding voor een nieuw bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker werd namelijk tijdelijk stilgelegd vanwege vermeende belangenverstrengeling van hoogleraar en klinisch patholoog Chris Meijer van het VUmc. Het nieuwe bevolkingsonderzoek leunde op advies van de Gezondheidsraad in 2011 en dat was gebaseerd op wetenschappelijk werk van Meijer. De hoogleraar bezat aandelen in een bedrijf dat een product voor zelfafname maakte en hij promootte de spuit op congressen. Daar komt bij dat hij mede-eigenaar is van een bedrijf dat twee virustests maakte die de Gezondheidsraad adviseerde. Al deze belangen meldde Meijer niet.

Meijer is inmiddels opgestapt als lid van de Gezondheidsraad. Minister Schippers (Volksgezondheid) wil dat deskundigen die banden hebben met een industrie of belangen hebben bij een onderwerp voortaan niet meer worden betrokken bij een advies van de Gezondheidsraad. Overigens blijft de conclusie van de Gezondheidsraad hetzelfde als de onderzoeksresultaten van Meijer buiten beschouwing worden gelaten. Het nieuwe bevolkingsonderzoek gaat dus per 1 juli 2016 gewoon door.

7. Vraagtekens rond vergoedingen apotheekbereidingen

In maart blijkt dat zorgverzekeraars de vergoeding van 400 geneesmiddelen per direct stop hebben gezet. Het gaat om 400 medicijnen die speciale bereiding in de apotheek vereisen. Volgens Zorgverzekeraars Nederland zijn de medicijnen niet bewezen effectief. Voor sommige patiënten gaat het hier om honderden euro's per maand en dat zou dus een fikse financiële tegenvaller betekenen. Het gaat veelal om geneesmiddelen voor kwetsbare mensen, zoals kinderen en terminale patiënten die een speciale vorm of dosering nodig hebben.

Onder meer de verzekeraars ONVZ en Menzis vonden dat dit besluit te snel is genomen en besloten de medicijnen in ieder geval tot 1 juni te vergoeden. Minister Schippers vindt ook dat patiënten zijn overvallen door het besluit. “Verzekeraars hebben hun besluit laat en eenzijdig gecommuniceerd”, schreef ze in een brief aan de Tweede Kamer. Na de onrust die er ontstond besloten alle zorgverzekeraars om de medicijnen in ieder geval tot en met 31 mei te vergoeden.

Besloten is dat de patiënten een machtiging nodig hebben om de kosten die ze maken vergoed te krijgen. De voorwaarden voor de machtiging verschillen per verzekeraar. Heeft een patiënt niet de vereiste machtiging, dan moet de patiënt het middel zelf betalen bij de apotheek. Voor een deel van de voorheen vergoede bereidingen is de vergoeding per 1 juni alsnog definitief gestopt.

6. Huisartsen willen het roer om

De Nederlandse huisartsen trekken in april aan de bel over de bureaucratie in de huisartsenzorg. De huisartsen zeggen dat ze dagelijks uren kwijt zijn aan het invullen van onnodige formulieren en willen daarom dat er dringend zaken gaan veranderen. Zij moeten deze papieren invullen van de zorgverzekeraars. Volgens twee op de drie huisartsen zijn patiënten de dupe van het vele papierwerk.

De artsen willen een eind maken aan de machtspositie van de zorgverzekeraars. In april demonstreren zij daarom voor het hoofdkantoor van Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en plakken het manifest 'het roer moet om' aan de deuren van het kantoor. Daarin staat dat het ‘product-denken’ het zo succesvolle huisartsenmodel sloopt. “Ik moet als een marktkoopman concurreren met mijn collega’s, in plaats van samen te werken. De patiënt is consument op de markt geworden,” aldus een huisarts. Inmiddels hebben bijna 8.000 van de 11.000 Nederlandse huisartsen het manifest getekend. Huisartsen mogen nu niet gezamenlijk contractbesprekingen met zorgverzekeraars voeren, waardoor ze zich niet samen sterker kunnen opstellen.

Schippers, die in juni het manifest van de Landelijke Huisartsen Vereniging kreeg aangeboden, gaat deze zomer om tafel met de betrokken partijen en wil uiterlijk 1 oktober concrete voorstellen op tafel hebben liggen.

Benieuwd naar de top vijf grootste zorgproblemen van 2015? Volgende week leest u ze hier, op de Nationale Zorggids.